શિક્ષક દિન અથવા શિક્ષક દિવસ દર વર્ષે 5 સપ્ટેમ્બરના રોજ સમગ્ર દેશમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે વિદ્યાર્થીઓ અને વિદ્યાર્થીઓ તેમના શિક્ષકને શુભેચ્છા કાર્ડ અને ભેટ આપે છે. વિદ્યાર્થીઓ પોતાની રીતે શિક્ષકો પ્રત્યે તેમનો પ્રેમ અને આદર વ્યક્ત કરે છે. શાળા-કોલેજોમાં શિક્ષક દિવસની ઉજવણીની તૈયારીઓ 5મી સપ્ટેમ્બરના થોડા દિવસો પહેલાથી જ શરૂ થઈ જાય છે. માત્ર દેશમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં શિક્ષક દિવસની ઉજવણી ખૂબ જ આનંદ અને ઉલ્લાસ સાથે કરવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે શિક્ષક દિવસ શા માટે મનાવવામાં આવે છે? અને શા માટે ? તેને માત્ર 5 સપ્ટેમ્બરે જ ઉજવવામાં આવે છે. આજે પણ આપણી વચ્ચે એવા ઘણા લોકો છે, જેઓ શિક્ષક દિવસ વિશે જાણતા નથી. આવી સ્થિતિમાં આજે અમે તમને શિક્ષક દિવસના ઈતિહાસ વિશે કેટલીક માહિતી શેર કરીએ.
શિક્ષક દિવસનો ઇતિહાસ :
ભારતના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ, સ્વ. ડૉ. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણનનો જન્મદિવસ 5 સપ્ટેમ્બરે છે. તેમના જન્મદિવસ નિમિત્તે આખો દેશ 5 સપ્ટેમ્બરને શિક્ષક દિવસ તરીકે ઉજવે છે. રાધાકૃષ્ણન ભારતીય સંસ્કૃતિના વાહક, મહાન શિક્ષણશાસ્ત્રી અને મહાન ફિલોસોફર હતા. તેમણે કહ્યું કે જ્યાં પણ તમને કંઈક શીખવા મળે છે, તેને તમારા જીવનમાં લઈ લેવું જોઈએ. તેઓ ભણાવવા કરતાં વિદ્યાર્થીઓના બૌદ્ધિક વિકાસ પર વધુ ભાર મૂકવાની વાત કરતા. અભ્યાસ દરમિયાન તે ખૂબ જ ખુશનુમા વાતાવરણ જાળવતો હતો. તેમને 1954માં ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
શિક્ષક દિન દર વર્ષે 5મી સપ્ટેમ્બરના રોજ સમગ્ર ભારતમાં ઉજવવામાં આવે છે, શિક્ષકોને આપણા શિક્ષણ તેમજ સમાજ અને દેશ માટે તેમના અમૂલ્ય યોગદાન માટે સન્માનિત કરવા. 5 સપ્ટેમ્બરના રોજ શિક્ષક દિવસ મનાવવા પાછળ એક મોટું કારણ છે. હકીકતમાં, 5મી સપ્ટેમ્બરે ડૉ. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણનનો જન્મદિવસ છે. તેઓ એક મહાન માણસ હતા અને શિક્ષણ પ્રત્યે સંપૂર્ણ સમર્પિત હતા. તેઓ એક વિદ્વાન, રાજદ્વારી, ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ, ભારતના રાષ્ટ્રપતિ અને સૌથી અગત્યનું એક શિક્ષક તરીકે જાણીતા છે.1962 માં રાષ્ટ્રપતિ તરીકે તેમની ચૂંટણી પછી, વિદ્યાર્થીઓએ 5 સપ્ટેમ્બરે તેમના જન્મદિવસની ઉજવણી કરવા માટે પ્રાર્થના કરી. ઘણી વિનંતી પછી, તેમણે જવાબ આપ્યો કે 5 સપ્ટેમ્બરને મારા અંગત જન્મદિવસ તરીકે ઉજવવાને બદલે, આ દિવસને સમગ્ર શૈક્ષણિક વ્યવસાયને સમર્પિત કરવું વધુ સારું રહેશે. અને ત્યારથી શૈક્ષણિક વ્યવસાયના સન્માનમાં 5 સપ્ટેમ્બરને સમગ્ર ભારતમાં શિક્ષક દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
શિક્ષક દિવસનું મહત્વ :
સમગ્ર દેશમાં શિક્ષક દિન ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. પ્રાચીન કાળથી ગુરુઓએ વિદ્યાર્થીઓના જીવનમાં મોટું યોગદાન આપ્યું છે. ગુરુઓના જ્ઞાન અને માર્ગદર્શનથી જ આપણે સફળતાના શિખરે પહોંચી શકીએ છીએ. શિક્ષક દિવસ તમામ શિક્ષકો અને ગુરુઓને સમર્પિત છે. આ દિવસે શિક્ષકોનું સન્માન કરવામાં આવે છે.
ભારતના તમામ વિદ્યાર્થીઓ માટે, શિક્ષક દિવસ એ તેમના ભવિષ્યને ઘડવામાં તેમના સતત, નિઃસ્વાર્થ અને અમૂલ્ય પ્રયત્નો માટે તેમના શિક્ષકોને આદર અને કૃતજ્ઞતા આપવાનો ઉજવણી અને પ્રસંગ છે. તેઓ દેશમાં ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ પ્રણાલીને સમૃદ્ધ બનાવવા અને તેના માટે કરવામાં આવેલા અથાક પ્રયાસોનું કારણ છે. આપણા શિક્ષકો આપણને આપણા પોતાના બાળકો કરતા ઓછા નથી માનતા અને ખંતથી શીખવે છે. એક બાળક તરીકે, જ્યારે આપણને પ્રેરણા અને પ્રોત્સાહનની જરૂર હોય છે, જે આપણને ચોક્કસપણે અમારા શિક્ષકો પાસેથી મળે છે. તેઓ આપણને શાણપણ અને ધીરજ દ્વારા જીવનની કોઈપણ ખરાબ પરિસ્થિતિમાંથી બહાર નીકળવાનું શીખવે છે.